Činjenica da se ove, 2019. godine navršava devet decenija od rođenja i desetleće od odlaska Milorada Pavića, te trideset i pet godina od objavljivanja Hazarskog rečnika, njegove najpoznatije književne tvorevine, podstakla nas je da promislimo na koji način bismo savremenoj publici mogli da prikažemo život i stvaralaštvo ovog vrsnog, najprevođenijeg srpskog pisca.

Za medij nameravanog predstavljanja odabrali smo izložbu, koja, objedinjujući tekst i sliku, omogućava sinergiju napisanog i vizuelnog.
Budući da su igra i oneobičavanje od strane relevantne kritike označeni kao stožeri Pavićeve poetike, odlučili smo da se i sami, prikazujući njegovo delo, poslužimo ovim izražajnim sredstvima.

Nadalje, asocijativno misleći o Paviću, najčešće smo pomišljali na nekonvencionalnu strukturu njegove proze, na nelinearnost, otvorenost, na roman rečnik koji svaki čitalac može iznova sastavljati prema sopstvenom nahođenju.

Iz svega ovoga iznedrena je ideja o Paviću od Š do A, koja nam pisca sa lulom pokazuje putem trideset slova nehajno razbacanih po belini galerijskih zidova, koju bi maštoviti posmatrač mogao lako doživeti kao stranice neke neobične knjige.

Svako slovo azbuke ima svoju jedinstvenu formu (telo) i klicu jedinstvenog značenja. Pored toga, u svako slovo-telo upisani su pojmovi-odrednice i slike koje korespondiraju sa njim. Svaka odrednica je, dalje, posebno objašnjena, na način koji smo smatrali najboljim (ali koji nikako nije i jedini moguć!), i u skladu sa prostorom koji nam je odabrana forma predstavljanja dozvoljavala.

Odrednice i slike odabirali smo kao ključne označitelje pisca i intelektualca Milorada Pavića, kao ključeve koji nas vode ka (mogućoj) suštini njegovog stvaralaštva.

Svesni smo da bi ovaj izbor mogao biti i drugačiji, da bismo i mi sami mogli utvrditi i mnoge druge važne odrednice, ali se ipak nadamo da se među odabranim nalaze sve one koje čine najmanji zajednički sadržitelj smisla Pavićevog dela.

Ovako koncipirana, izložba je postala svojevrsni rečnik o Paviću, Pavićev rečnik sastavljen od pojmova-odrednica i slika koje treba da ga predstave i objasne, služeći se fragmentima piščevih sopstvenih tekstova i tekstova njegovih najboljih tumača.

Iz autorskog predgovora u izložbenom katalogu

Izložbu možete pogledati ovde.

Katalog možete pogledati ovde.