Izložba je priređena u Galeriji Biblioteke grada Beograda 2004. godine povodom obeležavanja stogodišnjice smrti Jovana Jovanovića Zmaja. Izrađena je u digitalnij štampi. Na 25 plakata, dokumentima, fotografijama, skeniranim časopisima, rukopisnom građom i starim i retkim izdanjima Zmajevih knjiga i časopisa koje je izdavao i uređivao, hronološki su propraćeni život i stvaralaštvo ovog velikog lekara, pesnika, dramaturga, satiričara, prevodioca, osnivača Srpske književne zadruge, urednika sedam listova i časopisa, člana Srpske kraljevske akademije.

Građa za izložbu preuzeta je iz Rukopisnog odeljenja Matice srpske, Arhiva SANU, Muzeja grada Novog Sada, Zavičajnog odeljenja i Odeljenja periodike Biblioteke grada Beograda, Rukopisnog odeljenja Narodne biblioteke Srbije.

Izložba je gostovala u više biblioteka u Srbiji, u Srpskoj gimnaziji u Budimpešti i na Slavističkoj katedri u Beču, na Zmajevim dečjim igrama u Novom Sadu. Prezentovana je i učenicima srpskih škola u Kanadi: Torontu, Kičeneru, Vankuveru.

Preko međunarodne razmene Narodne biblioteke Srbije materijale sa izložbe (Katalog i DVD) tražile su mnoge biblioteke i slavističke katedre u svetu: od Seula, preko Amerike, Rusije, Pariza, do zemalja u okruženju. Na taj način je, fotografijom i dokumentarnom građom, priča o Zmaju i srpskom romantizmu obišla svet.

“Prošlo je sto godina kako je Jovan Jovanović Zmaj (24. novembra 1833, u N. Sadu – 14. juna 1904. godine) sklopio oči u Sremskoj Kamenici, gdje počiva i danas. Već za mladih dana najsjajnija zvijezda na nebu srpske poezije, doživeo je da ga tokom posljednje decenije života svrstavaju u drugorazrednog pjesnika, bez emocija, inspiracije i vještine. Odbačen od starih političkih prijatelja, izmučen obimnom knjigom svog pjesničkog pobratima Laze Kostića, koja u vedroj alegorijskoj doskočici, kako je zmaj progutao slavuja, njegove lirske pjesme poredi s najljepšim tvorevinama svjetskog pjesništva, a istovremeno mu osporava iskrenost, čast, moral i društveni angažman u satiričnim i političkim pjesmama… Od pjesnikove mladosti do posljednjih godina života, svi ti tokovi bili su nekako uporedni, u dubinama objedinjeni i stopljeni: veliki rasponi osjećajnosti i osjetljivosti, neuporediva inventivnost i jezičko stvaralaštvo, otvorenost za poentu koja je jednom tanana lirska slika, drugi put bridak rez. Jednom ljupkost bez premca, drugi put vragolasta doskočica preuzeta iz bećarca… Ne treba zaboraviti: za Zmaja je pjesma svetinja… U ime takvih, visoko postavljenih, rajskih, neprolaznih vrednosti, Zmaj je gledao i svoje savremenike, i srpske prilike, i poeziju, mjereći ne privremenom, zemaljskom, već božanskom mjerom za neka bolja vremena i za bolji naraštaj.”

Prof. dr Dušan Ivanić, isečak iz predgovora kataloga izložbe

“Pokušajmo da zamislimo našu istoriju, kulturu, literaturu, naše živote bez Zmaja. To, koliko bi nam Zmaj u svemu nedostajao, prava je mera njegove veličine. Zmaj je pevao, nije pisao. A pevanje je prirodnije i neposrednije od pisanja. Svojim pevanjem i pevanijama Zmaj je razgalio našu oporost, omekšao nam čula, oslobodio nas grča i stida. Uz Zmaja i posle Zmaja, postalo je lakše i lepše biti čovek i živeti.”

Duško Radović, “Slovo ljubve” 1979, citat istaknut na jednom od plakata Izložbe

Izložbu možete pogledati ovde.

Katalog možete pogledati ovde.